Mevrouw Toos Gerver-Dessing (*1931) was getuige op de Dam en vertelde ons over deze gebeurtenis.
Ons gezin woonde op de Leidsegracht en samen met twee van mijn broers gingen we ook naar de Dam. Zij zaten op een oude fiets met houten banden, de een zat er op en de ander op de drager. Ik liep er naast. Piet van der Veldt was er ook bij. Zijn ouders hadden het Koffie- en Thee huis R.S. Smit aan de Leidsestraat 92.
Piet van der Veldt bij koffie- en theehuis R.S. Smit
We liepen zo via de grachten naar de NZ Voorburgwal en aangekomen op de Dam, stonden we op de hoek voor het Paleis. Op een moment gingen de ramen open van de Grote Club en werd er geschoten, mannen met een grijs uniform; het was vanaf de eerste of tweede etage. Iedereen riep “duiken”, dus wij doken onder die oude fiets. Ze schoten gericht want Piet van der Veldt werd in zijn schouder geraakt. We hebben hem geholpen, maar je had niks bij je. Alles zie ik nog steeds op mijn netvlies. Mijn jongste broer heeft nog een opstel gemaakt bij Mr Haug.
De kinderen en de echtgenote van Piet van der Veldt verklaren echter dat hun vader/man eerder beschoten werd: Vanuit het huidige City-theater (1) (dat was toen een gevangenis) op het Leidseplein reed een auto met SS’ers de Leidsestraat in. Zij begonnen te schieten maar zagen dat het niet veel zin had en zijn onverrichter zaken terug gegaan. Pa is op de brug van de Prinsengracht neergeschoten maar is zelf lopend naar het Prinsengrachtziekenhuis gegaan.
Tijdens een van onze bezoeken aan het NIOD, vonden we een schoolschriftje met opstellen van 27 leerlingen van de 5e klas van de RK schoolvereniging, Pieter de Hoochstraat 80 te Amsterdam. In een begeleidend briefje schrijft de onderwijzer van destijds, de heer J.S.M. Haug:
Op zaterdag 5 mei was er geen school; sinds de hongerwinter was er op zaterdag geen school; op de andere dagen van 9.30 tot 12.30. Op maandag 7 mei kwamen de jongens wel naar school maar het stadsbestuur had die hele week vrij gegeven. We hebben toen in de hal het Wilhelmus gezongen, op verzoek van de heer Heinemans onder mijn leiding. Daarna zijn we voor de rest van de week naar huis gegaan. Op maandag 14 mei heb ik toen die opstelletjes laten maken. Na mijn dood zijn ze voor het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie.
In het schriftje zit inderdaad ook een opstel van Martin Dessing, de jongste broer van Mw Toos Gerver-Dessing. Hij noemt daarin de naam van Piet van der Veldt.
Ook zijn klasgenoot E. Hemmelinck noemt het beschieten van Piet in zijn opstel.
Het was op de 4 mei van het jaar 1945. ’s Avonds zat ik in de keuken een boek te lezen. Toen ik om negen uur ongeveer van onze buurman hoorde dat de oorlog was afgelopen. Ik snelde naar de zitkamer en keek naar buiten. Daar schreeuwden de mensen en hosten ze op de brug van de Prinsengracht. Ongeveer vijf minuten later hoorde ik Piet en Joop van der Veldt roepen. Ze liepen over het platje en kwamen bij ons binnen. Wij gingen met z’n vieren naar buiten. Daar kwam een troep mensen aan. Er liep een man voorop met een trompetter, wij gingen er bij lopen. Ik raakte Piet kwijt. Wij gingen zo met de troep door de Leidsestraat over het Koningsplein zo naar de Kalverstraat. Daarna gingen wij weer terug. Toen wij bij de Prinsengracht kwamen vormden wij een grote kring. En gingen we hossen. Even later knalde er drie schoten. Ik liep hard naar een portiek en ging plat op de grond liggen. Het eerste schot kreeg Piet en hij verzekerde dat de jongen ook een schot kreeg. Daarna ben ik naar binnen gegaan met mijn vader en moeder.
Op zondagmiddag brengt hij nog een bezoekje aan Piet.
Hoewel Mw Gerver het moment van beschieten van Piet heeft verward, liet ze ons nog weten dat Piet of zijn broer Joop wel mee waren naar de Dam. Dat is goed mogelijk gezien het verhaal van deze jongens op schrift.
Dankzij Mw Gerver en de heer Haug blijven deze verhalen bewaard zodat we de juistheid hebben kunnen vastleggen.
1) noot LvdKlei: het City-theater bestond toen al daar tegen over was het Huis van Bewaring vandaar uit kan geschoten zijn. Het City-theater is nooit een gevangenis geweest.