DE SCHIETPARTIJEN IN AMSTERDAM.
Indien bij onze „trage bevrijding” nog een element miste om het scherpe contrast tusschen vrijheid, vrede en bezetting, oorlog te onderlijnen, dan hebben dit wel de hevige vuurgevechten geleverd, die gisteren, den derden bevrijdingsdag, aan den vooravond
van den „Victory-day of Europe”, in de hoofdstad des lands, in het centrum en in andere deelen der stad, zijn geleverd tusschen de N.B.S. en diverse Duitsche afdeelingen.
Onze speciale verslaggever bericht hieromtrent:
In de binnenstad.
In den loop van den dag werd reeds door de Binnenlandsche Strijdkrachten een begin gemaakt met het ontwapenen van de S.S., S.D. en Grüne Polizei en het arresteeren van N.S.B.-ers. Dit heeft in de binnenstad, even na drieën aanleiding gegeven tot een hevig vuurgevecht. Een kleine Wehrmachtsauto met twee Duitsche marinesoldaten reed even over drie uur n.m. langs de achterzijde van het Paleis, waar de ontwapenden zoolang waren heengevoerd. De een weigerde, trachtte te schieten, maar werd zelf op staanden voet neergeschoten.
Vlak daarop werd het vuurgevecht algemeen, doordat de nog gewapende Duitschers uit „De Groote Club” en vervolgens ook uit het Geldkantoor een moorddadig vuur openden op de groote menschenmenigte opde Dam en den N.Z. Voorburgwal. Een ware paniek ontstond, er vielen enkele tientallen dooden en vele gewonden, van welke sommige ongelukkigen door de vluchtende massa onder den voet werden geloopen. Tegen vieren rukte een kleine ‘colonne Duitsche Wehrmacht uit de richting Centraal Station langs den N.Z. Voorburgwal op naar het Geldkantoor en toen begon het eerst goed, nu tusschen Wehrmacht en S.S. Allen lof hebben we voor onze moedige roode kruismannen, die met ware doodsverachting zich naar de gevaarlijkste punten begaven, om de dooden en gewonden weg te halen. Omstreeks vijf uur werd er nog steeds geschoten, nu ook bij het gebouw van de v.m. Koninklijke Hollandsche Lloyd.
Merkwaardig was het, juist onder het vuurgevecht, op één motorfiets een lid van de N.B.S. èn een hoogen Duitschen officier voorbij ons gebouw te zien snellen. De toestand bleef den geheelen namiddag zoo verward en onrustig, niet alleen In de binnenstad, maar ook op de grachten, in Zuid en elders. Ook ‘s avonds bleven de auto’s der N.B.S. in de geheele stad patrouilleeren.
Een ooggetuige vertelt:
„Het loopt tegen drieën. Wij bevinden ons in de muziektent op den Dam en hebben zoo een goed uitzicht op de menigte, die verzameld is. Leden van de N.B.S. en padvinders hebben een gedeelte voor het paleis afgezet, terwijl werklieden ijverig bezig zijn een kleine tribune en een spreekgestoelte te bouwen. Het enthousiasme is overweldigend.
Plotseling klonken een paar schoten. Op hetzelfde moment hebben enkele Duitschers uit de Groote Club een paar mitrailleurs in stelling gebracht en openen het vuur.
De Duitschers, die het Girokantoor bezet hielden, hielpen een handje en zoo doende
stond de menigte op Dam en Voorburgwal aan een moordend vuur bloot. Vanuit onze „schuilplaats” konden wij het heele Damplein overzien en waren getuige van een geweldige paniek. De smalle zijstraten en stegen konden de massa haast niet verwerken en terwijl men steeds maar achteruitdrong, elkaar vertrappend en half bukkend en half loopend over kinderwagens en fietsen viel, ratelden de mitrailleursalvo’s in en boven de vluchtenden.
Tot zoover een van onze verslaggever.
Dit relaas spreekt voor zichzelf, In hoeverre N.B.S. en burgers ontactisch opgetreden zijn, kunnen wij niet beoordelen, maar daarmede is nog geen oordeel geveld over de sadistische manschappen in de Groote Club en het Girokantoor.
Wij hopen en vertrouwen dat de schuldigen hun lot niet zullen ontgaan.
Eenige oogenblikken later vielen van de zijde van het Centraal Station schoten. Het bleek, dat de Wehrmacht, die in het Victoria-hotel gevestigd was in gevecht waren geraakt met de Grünen, die zich weigerden te laten ontwapenen.
Inmiddels hadden de troepen op den Dam zich weer in de Groote Club teruggetrokken
en zij zullen zich vandaag aan de Canadeezen overgeven.
Amstelveenscheweg.
Gister aan het eind van den middag openden onverwacht enkele leden van de S.S. vanuit een hinderlaag in het Vondelpark het vuur op langs den Amstelveenscheweg passeerende leden van de N.B.S. In de hierop volgende schietpartij, waarbij van Duitsche zijde grof mibruik werd gemaakt van de witte vlag, werd één lid van de N.B.S. gedood en twee gewond, terwyl één Duitscher zijn einde vond. De gesneuvelden en een gewonde werden in de Overtoomkerk binnengedragen, vanwaar de zwaargewonde Nederlander naar het W.G. werd vervoerd. Een achttal leden van de Luchtbescherming en de E.H.B.0. bewezen onzen trouwen landgenoot de laatste eer en droegen hem op een brancard, gedekt door de Nederlandsche vlag en bloemen, eveneens naar het W.G. Wij brengen dezen trouwen leden van onze N.B.S. onze eerbiedige hulde voor hun fiere plichtsbetrachting.
Ook werd vanuit een met Duitschers bezette autobus nabij het Haarlemmermeerstation geschoten, waarop deze door de N.B.S. onderhanden genomen en doorzeefd werd.
In West.
Gisteren hadden in het Westen van de stad nog tweemaal vuurgevechten plaats. De groep uit de den Brielstraat schoot ’s middags van 4 SS-lieden één neer en ’s avonds werden in een vuurgevecht met landwachters één neergeschoten en de rest bestaande uit 4 man, gevangen genomen. De N.B.S. leed geen verliezen.
Bron: Delpher.nl