Nr.151 Dinsdag 8 Mei 1945
VICTORIE IN EUROPA
Vandaag, Dinsdag 8 Mei, zal in de historie bekend staan als VE-dag, de dag van de Victorie in Europa. Om 3 uur hedenmiddag zal Churchill in een Radiorede de officiële bevestiging geven van het reeds eerder door oorlogscorrespondenten vermelde nieuws dat Duitsland onvoorwaardelijk heeft gecapituleerd aan alle geallieerde mogendheden, Rusland inbegrepen. Gisteren 2.40 tekende de generaal Jodl, de nieuwe Duitse legerchef, in Reims het document waarmee, volgens zijn eigen woorden, “het Duitse volk en de Duitse gewapende macht op genade of ongenade aan de overwinnaars zijn overgeleverd. Generaal Eisenhower was niet aanwezig bij de ondertekening, maar ontving later Jodl en admiraal Friedeburg, den bevelhebber van de Duitse vloot.
Uit alle geallieerde hoofdsteden melden de correspondenten groots vreugdebetoon. Na Churchill zullen ook Eisenhower, Montgomery en Alexander voor de radio spreken; vanavond om 9 uur richt de Engelse Koning zich in een toespraak tot het Britse imperium.
DE INTOCHT DER GEALLIEERDE TROEPEN IN WESTELIJK NEDERLAND IN VOLLE GANG
Vanaf 7 uur gisterenmorgen trekken geallieerde troepen, Britten, Canadezen en Nederlanders behorende tot het 1e Canadese leger, westelijk Nederland binnen. Op dat tijdstip passeerden de eerste Britse verkenningsafdelingen de frontlijn ten Westen van Ede en deden even later hun intocht in Utrecht. Britse correspondenten melden dat het enthousiasme van de bevolking in Utrecht die in Parijs zelfs overtrof. Naar Anep-Aneta bericht hebben Britse troepen Mussert op zijn hoofdkwartier in Utrecht gearresteerd; ook van Genechten zit achter slot en grendel. Alle geallieerde troepen, die gisteren door het Gooi zijn getrokken, behoorden nog tot de 49ste Britse divisie en kwamen vanuit de richting Ede-Utreoht. De Canadezen, die Noord-Holland moesten binnentrekken, werden nog steeds opgehouden bij Amersfoort, waar de Duitse bevelhebber er blijkbaar een eer en genoegen in stelde de intocht der geallieerden zolang mogelijk te vertragen. Vanaf hedenmorgen vroeg kon men echter lange de Gooise wegen ook Canadeze troepen toejuichen, zodat thans blijkbaar vrije doortocht is verleend. De Canadezen dragen een uniform van een bruin-bruine kleur, met op de schouder het rode kenteken Canada, de Britten een khakikleurig uniform. Vanaf gisterenmorgen is ook de uittocht der Duitsers begonnen; het eens zo machtige leger vertrok met paard en wagen.
PROCLAMATIE VAN DEN CANADESEN BEVELHEBBER
Luit. generaal Faulkes, de bevelhebber van het Ie Canadese corps heeft een proclamatie uitgevaardigd, gericht tot de bevolking van de provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland, waarvan de verkorte inhoud als volgt luidt:
Het Canadese 1e leger onder bevel van generaal Crear heeft thans de Duitse troepen in Nederland als strijdmacht uitgeschakeld. Gen. Crear heeft mij de taak toegewezen de Duitse troepen die zich in de vesting Holland bevinden zo snel mogelijk hieruit weg te voeren. Eergisteren heeft de Duitse bevelhebber, generaal Blaskowitz het protocol ondertekend waarbij de afvoer van de Duitse troepen uit Nederland naar Duitsland wordt geregeld. Het militaire bestuur van de provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid -Holland wordt thans overgenomen door Britse, Canadese en Nederlandse troepen van het 1e Canadese leger. Mijn troepen trekken nu West-Nederland binnen. Het is daar om van het grootste belang dat alle burgers in deze provincies hun volle modewerking verlenen. Ik heb alle Duitse strijdkrachten in West-Nederland gesteld onder bevel van generaal Blaskowitz, wier bevolen is zijn troepen te verzamelen en zo snel mogelijk naar Duitsland af te voeren; hij zal daarbij alle Duitse transportmiddelen, opslagplaatsen e.d. nodig hebben. Het belemmeren van concentratie en afvoer, represailles, roof, zich te bemoeien met de Duitse terugtocht, het houden van demonstraties tegen Duitsers, dit alles zal het vertrek der vroegere bezettingsmacht vertragen. Collaborateurs moeten zonder ongeregeldheden of onnodige demonstraties worden gearresteerd. Verlaat Uw woonplaats niet voordat de Duitsers uit Uw land zijn verwijderd. Langzamerhand zullen de beperkingen inzake de reisgelegenheid worden opgeheven. De aanvoer van levensmiddelen zal zonder onderbreking worden voortgezet. Ik weet dat wij bij al deze maatregelen van U de volle medewerking zullen verkrijgen.
BINNENLANDSE STRIJDKRACHTEN IN AMSTERDAM RAAKTEN SLAAGS MET DE GRUNE POLIZEI
Een eigen bericht uit Amsterdam meldt: In de onmiddellijke omgeving van het Koninklijk Paleis op de Dam is het gisteren tot ernstige botsingen gekomen tussen formaties van de Binnenlandse Strijdkrachten en leden van de Güne Polizei, waarbij de Duitsers, o.a. vanaf het dak van de z.g. Grote Club het vuur hebben geopend op een dichte mensenmassa. Een algemene schietpartij ontstond en de bevolking vluchtte in paniek in de achteringang van het Koninklijk Paleis. De verwarring was zo groot, dat op een gegeven ogenblik Duits soldaten en leden van de Grüne Polizei op elkaar begonnen te schieten. Van bevoegde zijde is ons medegedeeld dat het aantal doden en gewonden onder de Nederlandse bevolking op honderden geschat moet worden. Van de zijde der Binnenlandse Strijdkrachten vernamen wij nog dat officiële Duitse instanties naderhand hun leedwezen over het gebeurde hebben betuigd; het “incident” zou te wijten zijn aan drankmisbruik door de Grüne!
KORTE BERICHTEN
Vanmiddag om 3 uur geeft de zender Herrijzend Nederland, te beluisteren op golflengte 415 m.,een lijst van bevrijde Nederlandse politieke gevangenen in Duitse concentratiekampen, vnl. Buchenwald – Henriette Roland Holst spreekt via dezelfde zender in de rubriek “Nederland Herrijst”,
hedenavond om 8 uur – La Geardia, burgemeester van New York houdt vandaag een rede tot de Nederlanders, in het bijzonder tot de bevolking van Amsterdam waarschijnlijk via ”De stem van Amerika, gerelayeerd door de B.B.C, om 16.45 en 21.45) – De lijken van Goebels, zijn vrouw en kinderen zijn in Berlijn gevonden; doodsoorzaak: vergiftiging – de Belgische Koning is met zijn vrouw en kinderen, bevrijd uit een door SS-mannen bewaakt kamp in de buurt van Salzburg – Spanje heeft, enigszins te elfder ure, alle diplomatieke betrekkingen met Duitsland verbroken.
TEN AFSCHEID
Het laatste nummer van “Vrij-Nederland Bulletin” ligt voer U. Het blad, dat bij zijn verschijnen reeds een spoedige dood toegewenst kreeg,heeft zijl) plicht gedaan. Vrij Nederland Bulletin sneuvelt – de kroon op ons werk. Eervol, vrijwillig en in vrijheid verdwijnt het, en niemand die het zal betreuren.
Met grote dankbaarheid mogen wij releveren, dat ons werk, in het Gooi althans, niet tot onherstelbare verliezen heeft behoeven te leiden. Het feit dat enkelen uit onze eigen kring kennis hebben moeten maken met gevangenis en concentratiekamp, verbleekt geheel in het licht van deze dag.
Wij, in vrijheid, gedenken met grote eerbied hen die dit ogenblik niet meer hebben mogen beleven, allen die, uiteindelijk voor hetzelfde doel, gevallen zijn, voor het vuurpeloton, in de gevangenissen,in de concentratiekampen, op het slagveld. Hoe verschillend ook de redenen geweest mogen zijn die hen tot hun werk gebracht heeft, hoe verschillend ook de omstandigheden, in dit uur waarin het gehate veldgrijs uit onze straten verdwenen is en de geallieerde tanks hun intocht doen, weten wij beter en doordringender dan ooit wat hen allen gedreven moet hebben: de vurige hoop op een betere toekomst.
Een woord van dank aan de duizenden lezers voor de vele blijken van waardering en het medeleven met ons werk, dat herhaaldelijk te voorschijn trad telkens wanneer een beroep, in welke vorm ook, op hen werd gedaan.
Wij nemen afscheid van U, nieuwe lezers van de vele periodieken die U nog van Vrij Nederland zult ontvangen, maar als het ondergrondse “Vrij Nederland Bulletin”.
NEDERLANDERS, JUICHT EN JUBELT !!
Holland, Holland is bevrijd!
De bezetting gaf zich over,
Nederland is uit de strijd !
Nederlandse Leeuw, die heel de oorlog
Van zich af gebeten heeft,
Schudt weer zijn grote manen !
Nederland is vrij en leeft.
Nederlanders juicht en jubelt !!
Holland, Holland is weer vrij;
Haast vijf jaren van bezetting,
Eindelijk; ze zijn voorbij.
Vlagt, en tooit U met Oranje,
Reikt elkaar verheugd de hand !
Vaderlanders, juicht en jubelt
Voor Vorstin en Vaderland !!