Amsterdam 21 november 1892 – Amsterdam 9 mei 1945
Sophia Frederika Mathilda de Vries overleed, 52 jaar oud, op 9 mei 1945 om 23.15 aan schotwonden.
De documenten geven aan als doodsoorzaak: “schotwonden” en “lomgembolie bij fract. femuris compl. d.” ofwel: longembolie bij gecompliceerde breuk van het rechter dijbeen. Botbreuken kunnen door schoten zijn ontstaan.
Ze was de oudste van 7 kinderen van Jan de Vries 1873-1959, petroleumventer en Johanna Vermij 1870-1955.
Sophia trouwde op 26 september 1912 met Leonardus Vermeulen 1890-1957, houder van een strijkinrichting aan de Rapenburgerstraat 181-huis. Sophia werkte als strijkster bij haar man en beiden werkten als artist.
Zij kregen twee kinderen: Leonardus Vermeulen *1913-1989 en Sophia Johanna Vermeulen*1920
Van beide kinderen is familie gevonden die kunnen bevestigen dat Sophia is overleden als gevolg van de beschietingen op de Dam.
Peter de Kubber weet zich te herinneren dat zijn ‘oom Leo’ vertelde dat diens moeder op de Dam werd doodgeschoten op het moment dat hij met zijn vrouw een bezoek aan zijn ouders bracht. Vanuit de Duitse club op de Dam werd vanuit een hoge verdieping op de feestvierende mensen geschoten. “Begin augustus 1981 vernam ik van mijn oom Leo summier van het overlijden van zijn moeder, hij vertelde dit op een zeer beheerste wijze. We lieten de hond uit en we maakten daar doorgaans een zomeravondwandeling van waarbij we over van alles spraken, zijn leven in Spanje en delen van zijn verleden waarbij het ‘overleven’ tijdens de WO-2 in Amsterdam naar voren kwamen. De bewuste 7 mei beschreef hij als een zwarte bladzijde waarbij de Duitsers tijdens één van de mei-vieringen geheel onnodig hem zijn moeder hadden afgenomen, -de oorlog was nota bene al voorbij- , waarbij zij succesvol het leven van haar kleinkind redde en zelf het leven liet. Het waren slechte verliezers. “Die rot moffen”. Het was de enige keer dat ik mijn oom Leo kon betrappen op het gebruik van een krachtterm, hij hanteerde de Nederlandse taal(doorspekt met een Amsterdams accent) altijd correct. Uiteraard was ik na dit verhaal met recht stil.”
Achterkleindochter Nathalie Vas vertelt (vertaald vanuit het Engels) “Heel spijtig, Rodney Vas, mijn vader, overleed in het voorjaar van 2013. Ik ben op de hoogte van het verhaal van zijn grootmoeder, hij vertelde me er alles over. Ik weet zeker dat mijn vader erg blij zou zijn met dit project. Op die dag, hoewel iedereen feest vierde en blij was, waarschuwde mijn grootvader (mijn vaders vader) mijn vader en zijn grootmoeder (zij bracht hem groot), om niet te gaan omdat hij er een slecht gevoel bij had. Mijn vader herinnerde zich dat hij ging om feest te vieren en zag Duitse soldaten op de daken. De soldaten schoten in de menigte. Mijn overgrootmoeder sprong bovenop hem en kreeg twaalf schoten van een machinegeweer. Geschokt, werd een oogzenuw beschadigd waardoor hij scheel bleef kijken. Hoewel hij werd geopereerd bleef zijn oog kwetsbaar en keek scheel als hij vermoeid was. Ik geloof dat deze gebeurtenis het leven van mijn vader voor altijd heeft veranderd en hem heeft getraumatiseerd.”
Wilhelmina Ronner *1925: Mijn moeder en Sophia waren zussen. ‘Tante Sophie’ was mijn lievelingstante. Als kind kwam ik er veel. In de strijkerij rook het heerlijk. Na tantes overlijden werd er niet meer over haar dood gesproken en verwaterde het contact met oom Leo en mijn neef en nicht. De datum van 7 mei 2016, de onthulling van het monument, heb ik alvast in mijn agenda genoteerd.
Vera van der Wens beschreef de herinneringen van haar moeder Johanna Harmina de Vries, aan haar tante:
Tante Fie was de zus van mijn vader. Tante Fie had een strijkerij in de Jordaan. Als ik naar haar toe ging met mijn vriendinnetje kregen we allebei een dubbeltje. Ze had een heel mooi schilderij in de kamer hangen met alles wat zich in een koeienmaag bevindt, zelfs mesjes en knopen waren daarbij.
Tante had een kleinzoon Rodney, van haar dochter Fifi en als haar dochter ergens ging optreden nam zij haar kleinzoon bij haar.
Toen de bevrijding op de Dam werd gevierd wilde ik er heel graag naar toe, maar het mocht niet van mijn vader omdat hij het te gevaarlijk vond. Dat was ook zo, want toen er werd geschoten uit de Grote Club, ging zij boven op haar kleinzoon liggen om hem te beschermen en werd zij getroffen.
Tante Fie is op een vuile handkar weggebracht, kreeg infectie en is daarna overleden.
Mijn grootouders hebben hier erg onder geleden.
Via Vera van der Wens ontvingen we deze foto, waarop Sophia staat met haar man Leo, haar ouders en haar kleinkind, Rodney Vas
Animatie van de totstandkoming van de naamsteen van Sophia via plaatseensteen.nl
