Arthur Lewis Peter Stursberg, geboren 31 August 1913 in Yantai China, overleden 31 Augustus 2014 in Vancouver Canada was een Canadese schrijver en omroeper.
Hij werkte tijdens de oorlog voor CBC in Italie en Frankrijk. Maar hij was ook aanwezig bij de bevrijding van Nederland.
Op 7 mei 1945 reed hij met een persauto, vermoedelijk hieronder op filmbeeld, mee met de Polar Bears vanaf de Grebbenlinie via Utrecht en Hilversum naar Amsterdam.
Hieronder zijn audioverslag. We hebben geprobeerd de gesproken tekst te vertalen, echter een paar zinnen waren ons niet geheel duidelijk.
Dit is Peter Stursberg, met een verslag voor de CBC vanuit Holland.
Ik kom zojuist vanuit Amsterdam, waar ik getuige was van de grootste en vreemdste, en meest fantastische bevrijdingsbeelden van deze oorlog.
Straatgevechten vonden plaats in het centrum van de hoofdstad terwijl verbaasd en door het dolle heen publiek, toen de manschappen de stad naderden, het eind van de oorlog vierend.
Bill (??) van de Associated Press, en ikzelf, bereikten Amsterdam direct nadat een aantal van onze tanks een korte verkenning hadden gebracht aan de stad, en zich weer terugtrokken.
Terwijl zij daar waren, bleven de Duitsers rustig. Maar direct nadat ze waren vertrokken, begonnen de SS’ers te schieten op de menigte vanuit de gebouwen rond het Koninklijk Paleis.
Maar voordat ik u vertel over de straatgevechten, laat me vertellen over onze triomfantelijke rit naar de Nederlandse hoofdstad.
Vanaf ons startpunt bij de Grebbelinie, door Utrecht en Hilversum en alle andere steden en dorpen, passeerden we juichende mensen, bijna hysterisch van vreugde.
Tegelijkertijd waren volledig bewapende Duitsers op de weg, en zoals ik al zei, maakte dat de vreemdste en meest fantastische bevrijding.
De Hollanders negeerden de Duitsers.
De mensen waren broodmager vanwege gebrek aan voedsel, maar ze hadden genoeg energie met ons mee te lopen, that left Bill and I rather be xxx (??)
We werden bedolven onder de bloemen en confetti.
Steeds wanneer onze Jeep stopte, klommen mensen aan boord, tot wel tussen de 40 en 50 op de wagen en de trailer zaten.
Vlaggen wapperden en de menigte zong het Nederlandse lied ‘Oranje boven’.
Ze zongen ook ‘It’s a Long Way to Tipperary’, voor ons, hoewel ze niet alle woorden wisten.
De intochten in Utrecht en Hilversum waren geweldig, maar niets vergeleken met Amsterdam.
We namen de weg langs het IJsselmeer, over het vlakke land dat de Duitsers onder water hadden gezet.
Toen we de Diemerstraatweg [zie FaceBook link] hadden bereikt, verbaasden we ons over de duizenden mensen die samengepakt stonden langs de lange wegen.
Onze Jeep was net een schip, bewegend langs een zee van mensen.
De menigte was wild van enthousiasme.
Ik denk dat onze bewapende wagens Amsterdam hadden verlaten, en weer binnen waren gekomen, via een andere weg, en wij waren de eerste geallieerden die ze zagen.
Door het gejuich heen kon ik de woorden verstaan ‘Dank u, dank u’.
We draaiden langs het grote gebouw van het Koloniaal Instituut, die de Nazi’s hadden gevorderd als hun hoofdkwartier van de speciale politie, bekend als de Grüne Polizei.
Voor het gebouw was een prikkeldraadversperring en enkele Duitse soldaten stonden daar in strakke houding.
Onze Jeep hobbelde over de grote gaten in de weg, in het bijzonder tussen de trambanen, waar de houten blokken waren weggenomen om te gebruiken als brandstof.
Er was een goed beeld van de schade in het centrum van Amsterdam. Sommige was veroorzaakt door bombardementen. Maar veel voormalige Joodse huizen waren vernield door de Duitsers, zodat het hout kon worden gebruikt in de haard.
Overigens, er was geen elektriciteit, weinig water en geen brandstof in geen enkele stad in Nederland.
We staken het water over en de menigte leek te vervagen.
Geschrokken mannen en vrouwen kwamen rennend naar ons, om te vertellen dat er werd geschoten aan het eind van de straat.
We hadden bijna het eind van de straat bereikt die leidt naar de Dam, het grote plein waar het Koninklijk Paleis is, en ik kon verschillende lichamen zien, liggend op straat.
We draaiden een zijstraat in en bereikten het hoofdkwartier van de Binnenlandse Strijdkrachten.
Buiten stond een groepje mannen met stalen helmen, blauwe overalls en stenguns.
De leider van de groep vertelde ons dat de SS’ers hadden geschoten vanuit de gebouwen rond het plein, verwondend en dodend, naar men schatte, ongeveer twintig mensen.
Bij het verlaten kwamen we de bewapende wagens tegemoet, die terugkeerden naar Amsterdam.
Ik vertelde de luitenant die de leiding had, dat er verschillende straatgevechten aan de gang waren in het centrum van de stad.
“Goed”, zei hij, “laten we gaan, jongens”