Nazi-desperado’s vuren op feestvierende menigte
Een uur lang hevige strijd rondom de “Grote Club”
Twintig dooden, talrijke gewonden
Nooit weer fascisme!
Omtrent het gevecht dat Dinsdagmiddag In de omgeving van de Dam ontbrandde, vernemen wij de volgende bijzonderheden:
Omstreeks 3 uur worden in de Paleisstraat een tweetal SS-officieren door leden van de B.S. ontwapend. Met de handen in de hoogte werden zij onder gejoel en gejuich, naar de Paleiswacht overgebracht. Drie soldaten, die uit de richting Rozengracht kwamen werden eveneens gesommeerd hun wapens al te geven. In plaats van aan dit bevel te gehoorzamen deden zij een poging, de beide SS officieren te ontzetten. Een van hen schoot op een lid van de B.S. die echter sneller was dan hij en met een schot uit zijn revolver den man zodanig verwondde, dat hij buiten gevecht was gesteld.
Onmiddelijk daarop werd echter ook vanuit de Grote Club, waar de Staf van de Kriegsmarine is gevestigd, het vuur geopend.
De gevolgen daarvan waren onbeschrijfelijk. Op dat ogenblik immers was de gehele omgeving, zowel naar de zijde van de Dam als op de N.Z. Voorburgwal, een deinende mensenmassa. Het schieten kon niet anders dan een wilde paniek ten gevolge hebben. Ieder trachtte zo snel mogelijk een goed heenkomen te zoeken. Fietsen worden weggesmeten, kinderwagens kantelden, mensen vielen, door het moordend lood van de Nazi desperado’s getroffen. Bezaaid lag de Dam met dode en gewonde, kreunende mensen, feestgangers, die de bevrijding vierden, vrouwen, kinderen… Midden op het plein stond een met bloed bespatte kinderwagen… als een stomme, maar niettemin ten hemel schreiende aanklacht tegen het wreedste dat ooit in Holland bestond: het fascisme.
Verlaten liggen nu de straten rondom de Grote Club, maar de lucht is vervuld van het gedaver der schoten uit de machinepistolen. De kogels slaan tegen ons gebouw op de N.Z. Voorburgwal. Uit een belendend perceel wordt het steegje dat van de Grote Club naar de Voorburgwal leidt doeltreffend onder vuur genomen. Hier heeft zich een wel bijzonder brutale Nazi bandiet opgesteld die de B.S. op sluipmoordenaars manier in de rug tracht aan te vallen. Welgemikte schoten drijven hem terug, als hij op het punt staat een handgranaat te werpen…
Vanuit de eerste verdieping van het gebouw der Kasvereniging worden twee wagens van de Wehrmacht, bemand met schietende Nazi’s, onschadelijk gemaakt. Het eerste schot van den B.S.-er treft de voorband van de eerste auto; de wagen vliegt tegen het trottoir; twee der Nazi’s worden door welgerichte schoten gedood. De andere steken de handen omhoog: “Bitte nicht schiessen, nicht schiessen”..
De vrouwen- en kindermoordenaars van zoeven zijn plotseling sidderende “helden” geworden.. De gevangenen worden het geldkantoor binnengebracht.
De gehele omgeving wemelt van Binnenlandse Strijdkrachten die de Grote Club onder vuur houden. Af en toe worden zware ontploffingen gehoord. Onder het geratel der machinepistolen wordt het tweede bevrijdingsnummer van “De Waarheid” voor de druk gereedgemaakt. Wel zelden zal ergens ter wereld een krant onder zulke omstandigheden zijn gedrukt.
Tegen vier uur, terwijl het schieten nog voortduurt, begeven zich een hoge Duitse officier, vergezeld van een commandant der B.S. naar de Grote Club. Er zal onderhandeld worden. Even later wordt voor het Paleis de commandant van Amsterdam der B.S. voorgereden, die zich eveneens naar de Grote Club begeeft.
Dan wordt van alle kanten geroepen: “Het vuren is gestaakt!” De Nazi’s van de Grote Club hebben blijkbaar eieren voor hun geld gekozen. De bandieten, die hun laatste kogels op vrouwen en kinderen afschoten, zullen worden ontwapend. Maar wij hopen, dat zij straks ook als oorlogsmisdadigers zullen terechtstaan en hun afschuwelijke misdaad naar gerechtigheid zullen boeten.
Want niet minder dan twintig doden, vijftig zwaar- en honderd lichtgewonden heeft deze fusillade op een ongewapende menigte gekost. Onder de Binnenlandse Strijdkrachten vielen twee doden en twee gewonden.
Om 9 uur ’s avonds werd de afsluiting van de omgeving opgeheven. Een korte, maar vreselijke episode in de bevrijding van Amsterdam was afgesloten. Op het historische plein van de hoofdstad werd de bevrijding van de hoofdstad door het bloed van vele van zijn burgers bezegeld. Te midden van alle vreugde neigt Amsterdam de vlag voor deze ongelukkige slachtoffers en voor de gevallen dapperen der Binnenlandse strijdkrachten.
Wat hier geschiedde, zal nooit vergeten worden.
„Nooit weer fascisme!”
Downloadlink voor PDF versie van deze krant (bron http://www.delpher.nl)