Hans Sibbelee (Leeuwarden, 8 november 1915 – 30 maart 2003) was een Nederlands fotograaf en verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Gewonden van de schietpartij worden in het Binnengasthuis behandelt. foto: Hans Sibbelee, collectie Nederlands Fotomuseum
Wim Anderiesen kreeg een schotwond in zijn rug. Na behandeling in Binnengasthuis werd hij door het Leger des Heils op brancard naar huis gebracht. Foto: Hans Sibbelee, Collectie Nederlands Fotomuseum
Foto van Hans Sibbelee, kort na de schietpartij (in collectie van het Fotomuseum Rotterdam)
Na het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog in 1936 sloot hij zich aan bij de Internationale Brigade en vocht tegen de Francisten. In 1937 ging hij naar Spanje en nam zijn Leica camera mee om tijdens zijn verblijf te gaan fotograferen. Gedurende de Duitse bezetting volgde hij lessen kunstgeschiedenis en kreeg van het Ministerie van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen de opdracht de belangrijkste monumenten in Nederland te fotograferen. Hij zou het fotograferen van kunst en architectuur zijn gehele leven voortzetten.
Hij sloot zich in de loop van 1944 aan bij “De Ondergedoken Camera”, een groep Amsterdamse fotografen die illegaal de bezettingstijd vastlegden. Ook speelde hij als elektrotechnicus een belangrijke rol in het verzet door radio-ontvangers te bouwen en documenteerde hij illegale activiteiten, onder meer op zijn onderduikadres aan de Kromme Waal 31 te Amsterdam. Ook legde hij wapenoefeningen en -instructies vast. Deze negatieven zijn waarschijnlijk verloren gegaan.
(bron: Wikipedia.nl)
Dat is ‘t einde voor de S.S. boeven!
`Dat is ’t einde voor de S.S. boeven!’ schreef Hans Sibbelee bij een foto die hij op 7 mei 1945 maakte van een gevangengenomen man met de twee s’en als bliksemschichten op zijn uniformkraag. Het triomfantelijke bijschrift contrasteert met het beeld van een al wat oudere soldaat die weliswaar bezorgd voor zich uit blikt, maar toch vrij rustig met een hand in de zak een sigaret staat te roken. Maar Sibbelee kende de aanleiding voor de arrestatie, en zijn korte commentaar ademt de emotie van een ooggetuige van het geweld van de oorlog. De foto is gemaakt kort na het beruchte `Damincident’ toen, twee dagen na de bevrijding, in Amsterdam achtergebleven Duitsers het vuur openden op een menigte die op de Dam de komst van de bevrijders stond af te wachten.*
Sibbelee werkte in de oorlog met een Nettax 35mm camera. Deze camera van Duitse makelijk is in 1936 geintroduceerd als goedkoper alternatief van de Contax II.
Foto Hans Sibbelee, Collectie Nederlands Fotomuseum.
Een gewonde van het zgn. “Dam-incident’, waarbij enkele leden van de Kriegsmarine ineens het vuur openden op de feestende menigte op de Dam te Amsterdam, wordt met een tot ambulance omgebouwde bakfiets van de Dienst Luchtbescherming naar het Binnengasthuis gebracht (7 mei 1945)
*) Bron: Oorlogssporen; Hans Sibbelee Amsterdam – Betuwe 1945 (samenstelling Niels Coppens). Nijmeegse Kunsthistorische Cahiers, deel 3. Nijmegen University Press,144 blz
Pingback: De ondergedoken camera – Stichting Memorial