Ina Bitter *1930
De ouders van Ina Bitter zaten in het verzet, zo kwam het dat Ina Bitter als 12-jarige tijdens de Tweede Wereldoorlog illegale kranten rond bracht.
Haar gehele verhaal staat in Het Parool (24 april 2025) opgetekend door Hanneloes Pen.
Over de bevrijding en de schietpartij op de Dam:
“De dag van de bevrijding zal Ina nooit vergeten. “Ik was zo opgewonden, krankzinnig, ik hoefde niet meer bang te zijn. Mijn vader nodigde de mensen bij wie ik een krantje in de bus had gegooid uit om een borrel te komen halen. In de kelder had hij flessen cognac bewaard.” ….
Op 5 mei zag ze de Canadezen over de Berlagebrug rijden en op 7 mei ging ze met klasgenoten naar de Dam om de feestvreugde te beleven. Die bleek van korte duur. Vanaf De Groote Club werd door de Duitsers geschoten. Ina werd geraakt aan haar hoofd. “Ik viel op de grond en zat onder het bloed. Het bleek een schampschot te zijn. Mensen renden weg van de Dam en tuimelden over me heen.”
Met gekneusde ribben en borstbeen, zoals later bleek, maakte ook zij zich uit de voeten. Bij de Bijenkorf kwam ze al hollend naast een jonge vrouw terecht die een baby’tje in een wagentje voortduwde en net op dat moment werd geraakt. “De vrouw heeft het vermoedelijk niet overleefd. Ik vraag me vaak af waarom ik mocht blijven leven… Misschien lag er nog een taak voor mij.” In haar boekje schreef ze: ‘Ik zal mezelf nooit vergeven dat ik ben doorgerend. Er zit niets heldhaftigs in mij.’
Op de vlucht verloor ze een van haar moeders schoenen die ze voor die dag mocht lenen. “Thuisgekomen geloofden mijn ouders mijn verhaal niet. Ik kreeg straf: drie dagen kamerarrest. Toen mijn ouders hoorden van de schietpartij werd mijn kamerarrest opgeheven. Ze kwamen er nooit meer op terug.”
De dagen na de bevrijding ging ze naar tal van feesten om ‘die hele rotoorlog te vergeten, te verdringen’. De oorlog heeft een zwaar stempel op haar leven gedrukt.”
Naschrift:
Het is bijzonder dat getuigenissen van de schietpartij steeds opnieuw zichtbaar worden. De belevenissen van Ina Bitter waren de Stichting nog niet eerder bekend. Haar naam komt niet voor in de ons ter beschikking staande notities van gewonden bij het Binnengasthuis. Het is nog niet duidelijk of Ina Bitter de gewonde jonge vrouw kan herkennen op deze foto gemaakt door Kryn Taconis.
Enige dagen na publicatie in het Parool heeft bestuurslid Ludmilla van Santen contact opgenomen met Ina Bitter en haar thuis bezocht:
Naar aanleiding van het artikel hebben wij haar deze vragen voorgelegd:
- Werd ze niet in een ziekenhuis behandeld (ontbreekt in boekje BG)?
- Herkent ze de situatie foto’s Taconis?
“Toen de oorlog uitbrak zaten mijn ouders direct in het verzet en hebben me ‘getraind’ als koerier, ik was ongeveer 10, 11 jaar. Ik heb geleerd te zwijgen, geen expressie in mijn gezicht te tonen.”
15 jaar oud is Ina als de bevrijders in aantocht zijn. Met wat klasgenootjes uit haar woonplaats Amstelveen was ze die middag op de Dam. Van de schietpartij heeft ze niets meegekregen, ze heeft er geen herinneringen aan. Voor haar gevoel moet ze langer buiten bewustzijn zijn geweest. Toen ze bijkwam was de Dam nagenoeg leeg; dode mensen lagen om haar heen. Ze krabbelde op en merkte dat ze gewond was. Haar schoenen waren weg, ze waren van haar moeder, want zelf had ze geen schoenen meer. “Mijn moeder was handig, ze haalde van oude klompen de bovenkant er af, en van een petroleumstel die niet meer gebruikt kon worden, de lont als een bandje, zodat het slippers waren”. Met een groepje mensen die hadden staan schuilen rende ze in paniek richting het Centraal Station. Een vrouw met kinderwagen liep voor haar, met snelle pas liep ze er omheen maar op dat moment werd de vrouw geraakt en stortte neer. “Ik denk niet dat ze het heeft overleefd”. De schuldgevoelens bleven haar altijd bij. “Waarom blijf ik, als meisje van 15 jaar leven en deze moeder met baby niet? Waarom heb ik haar niet geholpen, maar was ik bezig mezelf in veiligheid te brengen?”
Vanaf het station liep ze naar huis. Onderweg passeerde ze het huis waar een jongen uit haar klas woonde, zijn moeder was gelukkig thuis, heeft haar gewassen en maakte van wat kruiden uit de tuin wat thee. “Drink dit maar op, dat is goed tegen de pijn. Mijn gescheurde kleren werden met spelden aan elkaar gezet. Daarna liep ik verder naar huis, ik heb er wel 4 uur over gedaan. Thuisgekomen was vooral mijn vader boos, “waar kom je vandaan, wat heb je uitgespookt, je ziet er afschuwelijk uit.” Ik vertelde dat ik in Amsterdam was waar de Duitsers hadden geschoten en mensen doodlagen, ik behoorlijk gewond was…. Hij geloofde me niet, “de Duitsers hebben verloren, die zijn er niet meer…” en ik kreeg drie dagen kamerarrest, en mocht echt niet naar beneden. Drie dagen met pijn, maar ik had geleerd te zwijgen… een dokter heb ik toen niet gezien. In het Parool staat dat ik gekneusde ribben had maar dat klopt niet. Later bleek dat ik een kapot borstbeen had, gebroken ribben en een gebroken sleutelbeen.” Ina vertelt me dat ze Corona heeft gehad en op de intensive-care heeft gelegen. De arts vroeg haar waar al die oude botbreuken vandaan kwamen. Het is nooit goed hersteld, pas de laatste tijd heeft ze weer meer pijn.
Ook had ze bloed aan haar kleding dat niet van haar was, en van de gewonde vrouw moet zijn geweest. Daarover vertelt Ina het volgende: “Toen ik haar wilde passeren, en de jonge vrouw door schoten werd geraakt en op de grond viel, kwam ik in contact met haar, haar bloed kwam aan mijn kleding, daar waar het Damrak begint, aan de overkant van de Bijenkorf. De kinderwagen die ze bij zich had, was niet echt een kinderwagen, meer een bakje, een wagentje.” De situatie die ze beschrijft, zijn op een andere locatie en een andere kinderwagen dan op de foto’s die o.a. Kryn Taconis heeft gemaakt van de gewonde vrouw. [Het lijkt meer op de locatie van de Bruijs of Konijnenberg.]
Ina is een muziekliefhebber: “maar als ik in de stad ben en het draaiorgel hoor spelen, krijg ik kippenvel, ik kan het niet aanhoren. Mogelijk is het een onbewuste reactie op een herinnering.”
21 mei 2025
Views: 516
