Kees heeft, met hulp van zijn broer Henk, op meerdere plekken zijn verhaal gedeeld. Onder andere in 2008 met het NIOD en het Stadsarchief Amsterdam, en in 2013 met de Oud Amsterdammer en met ons. Hieronder leest u een samenvatting van zijn getuigenis:
Het was 25 april 1945, ik was toen 15 jaar, en ik ging rond 7 uur in de morgen naar de kerk om de Mis te dienen; ik was misdienaar.
Ik woonde in de Egelantierstraat in de Jordaan in Amsterdam en liep richting Rozengracht, ik was net de brug over de Bloemgracht gepasseerd, toen ik een auto met flinke snelheid hoorde naderen, vanaf de Prinsengracht over de Bloemgracht. Veel auto’s waren er toen niet dus ik bleef nieuwsgierig even staan.
De auto stopte schuin tegenover mij aan de overkant van de gracht op nummer 82 en er sprongen -ik meen- zes gewapende Duitsers uit, die direct naar binnen stormden. Er klonken enige vuurstoten van automatische wapens en even later kwamen ze weer naar buiten, stapten in de auto en reden weg. Ik had mij tegen de muur gedrukt en heb het -om een hoekje kijkend- allemaal zien gebeuren.
Op de website “De Dokwerker” is deze gebeurtenis beschreven.
Er is in die oorlog veel verschrikkelijks gebeurd, er was gelukkig veel verzet tegen de brute bezetting, maar dat heeft ook veel slachtoffers geëist. Dat dit 10 dagen vóór de bevrijding gebeurde was bijzonder tragisch.
Daar kwam nog bij dat ik op 7 mei 1945 op de Dam stond, waar de bevrijding volop en enthousiast gevierd werd.
Ik stond ergens midden op de Dam op de kleine steentjes toen ik plotseling een massa mensen hollend en schreeuwend op mij af zag komen. Ik koos ervoor om niet mee te rennen en ging achter een paal van de stroomvoorziening van de tram staan en toen pas hoorde ik dat er geschoten werd met geweren en mitrailleur vanaf De Groote Club op de hoek van de Kalverstraat. Later bleek dat het soldaten van de Kriegsmarine waren. Ik kon toen niet meer weglopen en stond met mijn neus tegen de paal (op de bekende foto, de paal rechts), achter mij stond en lag een aantal mensen, die net als ik niet weggerend waren. Daar zaten en lagen we, midden in het schootsveld.
Overal om ons heen probeerden mensen zich in veiligheid te brengen, velen lukte dit niet en er lagen doden en gewonden overal. Het was een enorme chaos. Ik heb een fotoboekje getiteld ‘De Dam 7 mei 1945’ en daar sta ik in – niet herkenbaar, maar ik weet dat ik het ben – als eerste van een rij mensen, die probeerden zich zo klein mogelijk te maken. Tegen de gebouwen lagen en kropen vele honderden mensen achter karren en achter alles wat maar enige beschutting kon geven, zelfs achter een draaiorgel. Ik zag padvinders, mensen van het Rode Kruis en andere hulpverleners, met gevaar voor eigen leven, bezig om slachtoffers te helpen.
Tegen die paal zat een kastje en tussen de paal en het kastje door kon ik op een gegeven moment zien dat de schutter achter het machinegeweer opstond. Daarvan maakte ik gebruik om naar het paleis te rennen, ik ging achter één van die grote lantaarnpalen met zo’n brede voet liggen. Dat was even veiliger. Een paar minuten later ben ik om het paleis gerend, de Nieuwezijds Voorburgwal overgestoken en een zijstraat daarvan ingeslagen, onderweg nog een winkel ingevlucht, want toen werd er weer geschoten, en vervolgens naar huis gehold. Het was een zeer bewogen en benauwde middag geworden.
Zo ben ik in 12 dagen getuige geweest van twee moordpartijen, waarvan de laatste voor mij heel wat gevaarlijker was dan de eerste.
De ‘opdrachtgevers’ zullen wel niet gestraft zijn maar voor mij waren het keiharde moordenaars.
C.J. Jansen
Cornelis Joannes Jansen is geboren op 31 augustus 1929 en is op 27 juli 2021 overleden.
[oorspronkelijk geplaatst in 2013, aangepast september 2025]
Views: 9030
Wat kan Henk Jansen nog vertellen over de schutter achter het machinegeweer die opstond? Schoot hij vanaf een balkon, dak of op de straat?
nagekomen bericht: Een aspect weet hij nog wel, namelijk dat hijzelf maar één schutter heeft gezien die vanaf de 1e verdieping uit een raam dicht bij de Kalverstraat heeft gevuurd.
Dat moment dat de schutter van de mitailleur opstond verhaalt getuige Cor Klees ook. De schutter moest herladen, dat moment gebruikte deze getuige ook om weg te komen. Vanaf dit moment zien de aanwezigen ook doden en gewonden liggen.
Pingback: Jenny Jansen – Stichting Memorial