Als bijna 10 jarig knulletje woonde ik in de Hembrugstraat 40, de Spaarndammerbuurt, alleen met mijn moeder, ondervoed. Mijn vader was opgepakt en zat in een werkkamp. Hij kwam later thuis, lopend uit Duitsland. We speelden in de buurt en er waren veel vriendjes. Op school kwam ik niet vaak, in ieder geval zat ik weinig in de klas, wel op de gang waar de ijzeren kratjes met melkflesjes stonden; ik maakte dan vaak een klein gaatje in het aluminium dopje en nam uit alle flesjes een klein slokje.
Op 7 mei ging ik met mijn vriendje Wim naar de Dam, hij was ook tien, misschien twaalf jaar oud.
We stonden bij het Paleis. Voor de ramen zaten tralies en ik klom op een vensterbank zodat ik mooi over alles heen kon kijken. Toen het schieten begon, was er paniek en we holden met de stroom mee en kwamen achter een draaiorgel terecht, waarvan ik toen niet eens wist wat het was; het gaf bescherming. Uiteindelijk zijn we de Nieuwe Kerk in gegaan, via een al eerder door iemand ingetrapt zijraam. Aan de andere kant van de kerk zijn we er weer uitgegaan en kwamen in een klein steegje uit. Daar moet het gebeurd zijn: ik werd geraakt door twee kogels, in mijn hand en been. Toen ben ik ook mijn maatje Wim kwijtgeraakt. Nooit meer heb ik iets van hem gehoord en heb jaren naar hem gezocht.
De kogel in de linkerhand had de gehele muis onder de duim weggeslagen. In mijn linker dijbeen had een kogel het bot versplinterd. Er was geen plek in de ziekenhuizen en werd naar huis gezonden, waar ik lange tijd gelegen heb, wekenlang, het was heel zwaar. Pijn en infecties. Er was alleen penicilline. Uiteindelijk werd ik voor het eerst geopereerd in het Emmakinderziekenhuis, daar heb ik maandenlang gelegen en waarna nog zeker 10 operaties volgden, tot enkele jaren geleden nog. Steeds lieten botsplinters los en gingen ontsteken. Vanwege de wond in het been, kreeg ik last van Osteomyelitis en werd dat been 2cm langer. Ik was stratenmaker en dat werk doe je op 2 knieën, dat kon ik niet en werkte op 1 knie.
Mijn beleving van die dag draag ik altijd mee. Daarom vind ik het belangrijk dat het verteld wordt en iedereen dat kan lezen.
De redactie van het NHD ontving twee reacties over “Wim”. Deze personen bleken niet Tom’s vriendje “Wimpie” te zijn.
Tom Gase deed ook zijn verhaal in een interview met Ellen Lock, Juni-editie 2021, SVB/PUR-cliëntenblad. https://www.verhalenoverdeoorlog.nl/nl/interviews/tom-gase
Niet eerdere noemde hij het kaalknippen van vrouwen in relatie tot de schietpartij. Door ons uitgebreid onderzoek is echter gebleken dat er géén vrouwen op 7 mei 1945 op de Dam zijn kaalgeknipt. Dit is gebeurd in Amsterdam, maar niet op die dag, niet op die locatie. Zie ook
https://de-dam-zevenmei1945nl/nl/three-castles/
Hij herinnerde zich nu de achternaam van zijn vriendje Wim, Wim Nipper.
Wij hebben toen, en nu nog eens gekeken naar de mogelijkheden en waarschijnlijk woonden ze in dezelfde straat. Helaas is Tom Gase inmiddels overleden, zo liet de redactie van Aanspraak ons weten.
Wij blijven Tom Gase dankbaar voor het delen van zijn persoonlijke verhaal, de oorlog en de verwondingen die hij opliep op 7 mei 1945 hebben zijn leven bepaald.
Augustus 2022
